تعیین پروفایل اسیدهای آمینه روشی تخصصی برای اندازهگیری دقیق و شناسایی کمی و کیفی اسیدهای آمینه تشکیلدهنده پروتئینها و پپتیدها است. در این آزمون، مولکولهای پروتئینی ابتدا طی فرآیندهای کنترلشده به اجزای سازنده خود شکسته میشوند و سپس با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، الگوی کامل اسیدهای آمینه موجود در نمونه تعیین میگردد. این روش امکان مقایسه ساختاری بین نمونه و ماده مرجع، ارزیابی خلوص پروتئین و سنجش دقیق مقدار واقعی ترکیب پروتئینی را با حساسیت و دقت بالا فراهم میکند.
کاربرد این آزمون بسیار گسترده است و در کنترل کیفیت داروهای بیولوژیک و پروتئینی مانند آلبومین، انسولین، آنتیبادیهای مونوکلونال، آنزیمها و واکسنها جایگاه ویژهای دارد. همچنین در فرمولاسیون مکملهای تغذیهای، محصولات آمینواسیدی ورزشی و فرآوردههای تغذیه پزشکی برای کنترل ترکیب و مقدار واقعی مواد فعال مورد استفاده قرار میگیرد. در پژوهشهای زیستفناوری نیز این روش برای بررسی بیان پروتئینها، کنترل فرآیندهای تخلیص و ارزیابی پایداری ساختار پروتئین در شرایط مختلف کاربرد دارد.
آزمون Amino Acid Analysis بر اساس الزامات دقیق فارماکوپههای بینالمللی از جمله USP <1052>، EP و JP و همچنین دستورالعمل ICH Q6B انجام میشود. این مرجعها روش استاندارد تجزیه، جداسازی و اندازهگیری اسیدهای آمینه را برای محصولات زیستی و دارویی تعریف کردهاند تا اطمینان حاصل شود که ترکیب پروتئین یا پپتید مورد بررسی از نظر کیفیت، صحت ساختار و مقدار با الزامات جهانی مطابقت دارد.
روش و مبانی پروفایل اسید آمینه
در آزمون Amino Acid Analysis، هدف، شناسایی و اندازهگیری دقیق اسیدهای آمینه تشکیلدهندهی پروتئین یا پپتید است. این کار از طریق مجموعهای از فرآیندهای علمی شامل تخلیص، تجزیه و جداسازی کروماتوگرافی انجام میشود. در ابتدا نمونهی پروتئینی تحت شرایط کنترلشده به اجزای سازندهی خود یعنی اسیدهای آمینه تجزیه میشود. سپس این اجزا با استفاده از فناوری کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) یا در برخی موارد UPLC تفکیک و آشکارسازی میگردند. روش HPLC امکان اندازهگیری همزمان چندین اسید آمینه را با حساسیت بالا و دقت در حد میکروگرم فراهم میسازد، و پروفایل حاصل به عنوان «اثر انگشت مولکولی» پروتئین مورد استفاده قرار میگیرد.
در این آزمون، الگوی جداسازی حاصل از دستگاه HPLC نهتنها برای تعیین نسبتهای کمی هر اسید آمینه کاربرد دارد، بلکه برای تأیید هویت، بررسی صحت توالی و کنترل خلوص پروتئینها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین بهواسطهی دقت بالای این روش، امکان اندازهگیری مقدار کل پروتئین موجود در نمونه نیز وجود دارد که در کنترل فرآیندهای تولید داروهای زیستی، مکملهای پروتئینی و محصولات تغذیهای ارزش بالایی دارد.
با استفاده از روشهای کروماتوگرافی استاندارد، آزمایشگاه میتواند انحرافهای جزئی در ترکیب یا تخریب احتمالی پروتئین را شناسایی کرده و از ثبات و پایداری محصول اطمینان حاصل کند. این روش از سوی فارماکوپهها به عنوان ابزاری مرجع برای کنترل کیفیت محصولات بیولوژیک و پروتئینی معرفی شده و از نظر دقت، تکرارپذیری و قابلیت تطابق با استاندارد مرجع، در میان معتبرترین روشهای تحلیلی جهان قرار دارد.
کاربردها و موارد استفاده پروفایل اسیدهای آمینه
آزمون پروفایل اسید آمینه در حوزههای مختلفی از کنترل کیفیت و تحقیقاتی کاربرد دارد، از جمله:
1. کنترل کیفی محصولات پروتئینی و بیوتکنولوژیک
برای اطمینان از صحت بیان پروتئین نوترکیب، خلوص و ساختار اولیه آن، ترکیب اسیدهای آمینه بهصورت کمی و کیفی بررسی میشود.
در مورد داروهای پروتئینی مانند آلبومین، اینترفرون، انسولین، یا مونوکلونال آنتیبادیها، این آزمون بخش ضروری از تأیید نهایی محصول است.
2. تعیین هویت و صحت توالی
پروفایل کمی اسیدهای آمینه به عنوان “اثر انگشت شیمیایی” برای هر پروتئین به کار میرود. در نتیجه، میتواند برای تأیید هویت یک پروتئین و بررسی تطابق با مرجع مورد استفاده قرار گیرد.
3. تعیین میزان بازیابی پروتئین در فرآیند تولید
در مراحل بیان، تخلیص یا فرمولاسیون، آزمون AAA کمک میکند تا مقدار واقعی پروتئین حفظشده در فرآیند ارزیابی گردد.
4. بررسی محصولات تخریب یا هیدرولیز
در مطالعات پایداری و استرس حرارتی، تغییر در الگوی اسیدهای آمینه میتواند نشانهای از تخریب ساختار پروتئین باشد.
5. محصولات تغذیهای، مکملها و خوراک دام
در ترکیبات تغذیهای و فرمولاسیونهای مکمل آمینواسیدی، اندازهگیری دقیق هر اسید آمینه برای تضمین دوز و ترکیب غذایی الزامی است.
زمون پروفایل اسیدهای آمینه (Amino Acid Analysis) در شرکت آرک زیست آزما
تعیین پروفایل اسیدهای آمینه یکی از آزمونهای کلیدی در کنترل کیفیت فرآوردههای بیولوژیک و پروتئینی است که برای شناسایی و اندازهگیری دقیق ترکیب اسیدهای آمینه تشکیلدهنده پروتئینها و پپتیدها بهکار میرود. در این روش، مولکولهای پروتئینی طی مراحل علمی کنترلشده، شامل تخلیص، تجزیه و جداسازی، به اجزای سازنده خود تجزیه شده و سپس با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) الگوی کامل اسیدهای آمینه هر نمونه تعیین میشود. نتیجهی این آنالیز، تصویری دقیق از ساختار شیمیایی پروتئین ارائه میدهد که میتواند برای تأیید هویت، بررسی خلوص و سنجش مقدار واقعی پروتئین به کار رود.
این آزمون کاربرد گستردهای در حوزههای مختلف دارد؛ از جمله در کنترل کیفیت داروهای بیوتکنولوژیک مانند آلبومین، انسولین، آنزیمها و آنتیبادیهای مونوکلونال، تا فرآوردههای پپتیدی، واکسنها و مکملهای تغذیهای حاوی آمینواسیدها یا پروتئینهای خالص. همچنین در پروژههای تحقیقاتی حوزه زیستفناوری، از آزمون پروفایل اسیدهای آمینه برای بررسی بیان پروتئین، ارزیابی فرآیند تخلیص و مطالعات پایداری ساختاری استفاده میشود. به همین دلیل، این تست یکی از الزامات مهم در مستندسازی کیفیت و ایمنی محصولات بیولوژیک محسوب میشود.
شرکت آرک زیست آزما به عنوان یکی از آزمایشگاههای پیشگام در حوزه فرآوردههای بیولوژیک و داروهای زیستی، آزمون Amino Acid Analysis را بر اساس الزامات دقیق فارماکوپههای معتبر بینالمللی شامل USP <1052>، EP و JP و در چارچوب دستورالعمل ICH Q6B انجام میدهد. این خدمت با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته HPLC، سیستمهای جداسازی دقیق و استانداردهای مرجع گواهیشده (Certified Standards) ارائه میشود تا نتایج با بالاترین دقت، تکرارپذیری و قابلیت استناد علمی همراه باشند. آرک زیست آزما با تکیه بر دانش تخصصی و زیرساختهای بهروز خود، این آزمون را به عنوان یکی از خدمات شاخص خود در کنترل کیفیت محصولات بیولوژیک و زیستفناورانه عرضه مینماید.
