اسمومتری یا تست اسمول یا دقیق تر آن تست اسمولاریته و اسمولالیته معیارهایی برای نشان دادن میزان مواد محلول در یک مایع هستند. این آزمایشها میزان ذرات فعال اسمزی را در نمونهها نشان داده و برای کنترل کیفیت در صنایع مختلف از جمله داروسازی، مکملهای غذایی و تولید مواد غذایی استفاده میشوند.
اسمولاریته و اسمولالیته چیست؟
اسمولاریته و اسمولالیته روشهایی برای اندازهگیری و گزارشدهی اسمومتری محلولها هستند. اسمولاریته غلظت ذرات محلول در لیتر حلال (اسمول/لیتر) را نشان میدهد، در حالی که اسمولالیته تعداد اسمولهای حلشده در هر کیلوگرم حلال (اسمول/کیلوگرم) را گزارش میکند. اسمولاریته به عنوان غلظت اسمزی نیز شناخته میشود.
اندازهگیری اسمولاریته و اسمولالیته
روش متداول برای آزمایشهای اسمولالیته، تست افسردگی نقطه انجماد است. اسمومتر فرورفتگی نقطه انجماد، نقطه انجماد محلول را برای تعیین غلظت آن اندازهگیری میکند. نقطه انجماد حلال با افزودن ماده دیگری کاهش مییابد، به این معنا که مایعات با محتوای بیشتر مواد محلول، نقطه انجماد پایینتری نسبت به حلال خالص دارند.
نقطه انجماد با اسمولالیته به صورت خطی مرتبط است. هرچه اسمولالیته بالاتر باشد، نقطه انجماد کمتر خواهد بود.
کاربردهای اسمولاریته و اسمولالیته
تحلیل اسمولالیته اطلاعاتی در مورد ایزوتونیته، قوام، فرمولاسیون و پایداری نمونه فراهم میکند. هر دو روش تحلیل در صنعت داروسازی به عنوان اندازهگیری کنترل کیفیت قبل از عرضه داروهای مایع در بازار استفاده میشوند. علاوه بر این، صنایع غذایی نیز از این تجزیه و تحلیلها برای توسعه فرآیندها و کنترل کیفیت بهره میبرند.
آمادهسازی نمونه و الزامات
برای دستیابی به نتایج دقیق، نمونه باید ویسکوزیته پایینی داشته باشد. در صورتی که محلول کلوئیدی باشد یا دارای غلظت بالایی از ترکیبات محلول باشد، دقت آزمایش ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. نمونههایی با غلظت بالای ترکیبات محلول میتوانند قبل از تجزیه و تحلیل رقیق شوند تا غلظت آنها کاهش یابد.
