شیوع گسترده ویروس HPV در جهان و لزوم توقف زنجیره انتقال این ویروس باعث شده که دو زمینه غربالگری و پیش گیری از این بیماری در برنامه های اصلی WHO قرار دارد. خوشبختانه امروزه کشور ما در زمینه انجام تست HPV در وضعیت خوبی قرار دارد اما واکسن HPV همیشه جزو نیازمندی های بازار درمانی کشور بوده است. خوشبختانه شرکت نویان پژوهان توانسته است واکسن دو ظرفیتی HPV را تولید نماید. واکسن دو ظرفیتی HPV، با نام پاپیلوگارد، قابلیت پیشگیری از ابتلا و مرگومیر ناشی از این سرطان را دارد. سازمان بهداشت جهانی به کشورها توصیه کرده که در صورت برخورداری از زیرساختها و امکانات مناسب، به سمت تولید واکسن HPV بروند تا دسترسی به این واکسن افزایش یابد و مقرون به صرفهتر باشد.
در حال حاضر، واکسن HPV در ۱۴۰ کشور جهان یا وارد برنامه ملی شده یا در حال ورود به آن است که این امر نشاندهنده اهمیت بالای واکسیناسیون HPV برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم است. ایران پس از کشورهای آمریکا، چین و هند چهارمین تولیدکننده واکسن HPV در جهان است و دانش فنی تولید این واکسن نیز کاملاً بومی بوده و هیچ وابستگی به خارج از کشور ندارد.
واکسن HPV پاپیلوگارد در ایران
شرکت دانشبنیان نویان پژوهان، تولیدکننده واکسن پاپیلوگارد، اعلام کرده است که این واکسن از اواخر سال ۱۳۹۹ و پس از طی مراحل طولانی و چندساله مطالعات حیوانی و انسانی و دریافت تاییدیه سازمان غذا و دارو وارد بازار ایران شده است. واکسن پاپیلوگارد، تولید شرکت نیواد فارمد سلامت، واکسنی نو ترکیب و دو ظرفیتی جهت جلوگیری از ابتلا به سویههای 16 و 18 و بیماریهایی که در زمینه ی ابتلا به این دو سویه ایجاد میشوند است. این واکسن که از انواع واکســـنهای غیرفعال است، حاوی دو ماده کمکی MPL و نمک آلومینیوم است که سبب افزایش شـــدت و طول مدت پاسخ ایمنی در بدن افراد میشود. MPL بهعنوان ماده کمکی منحصر به فرد سبب افزایش شدت پاسخ ایمنی در برابر ابتلا به ویروس HPV در بدن افراد میشود. واکسن پاپیلوگارد در پیشگیری از ابتلا به سویههای پرخطر HPV بهویژه تیپ ۱۶ و ۱۸ مؤثر است. تقریبا تمام افرادی که علیه ویروس HPV واکسینه نشدهاند و از نظر جنسی فعال هستند، در طول عمر خود ممکن است به این ویروس مبتلا شوند. سالانه در تمام دنیا ۶۳۰ هزار خانم و ۷۰ هزار آقا به سرطانهای مرتبط با ویروس HPV مبتلا میشوند. تا به امروز بیش از 200 سویهی مختلف از HPV شناسایی شده است. برخی از انواع این ویروس سبب ایجاد سرطان نمیشوند (انواعی که سبب ایجاد زگیل تناسلی میشوند عموما کمخطر هستند) اما برخی تیپهای مرتبط با دستگاه تناسلی ممکن است سبب ایجاد سرطان شوند. چندین تیپ پرخطر از این ویروس وجود دارد؛ شایعترین تیپهای سرطانزای این ویروس، تیپهای ۱۶ و ۱۸ هستند که که تزریق واکسن پاپیلوگارد از ابتلا به آنها به میزان بالایی پیشگیری میکند.
دسترسی و ایمنی واکسن پاپیلوگارد
واکسیناسیون HPV نقش بسیار مهمی در پیشگیری از سرطان دهانه رحم دارد. با توجه به هشدارها نسبت به استفاده از واکسنهای HPV که در خارج از داروخانهها و در فضای مجازی عرضه میشوند، تنها مسیر مطمئن خرید واکسن HPV داروخانههای معتبر است. واکسنهای عرضه شده خارج از این مسیر به دلیل ابهام در رعایت زنجیره سرد، از نظر ایمنی و اثربخشی زیر سوال و ابهام هستند و استفاده از آنها میتواند خطرات زیادی را برای مصرفکنندگان در پی داشته باشد.
تولید و مصرف واکسن در ایران
از زمان ورود واکسن پاپیلوگارد به بازار ایران در اسفند ۱۳۹۹، تاکنون حدود ۵۰۰ هزار دوز از این واکسن تولید شده است. همچنین، حدود ۲۰۰ هزار دوز از این واکسن در کشور مصرف شده و برنامهریزی برای افزایش آگاهی عمومی و فرهنگسازی در زمینه پیشگیری از سرطانهای مرتبط با HPV انجام شده است.
مزایای واکسن و برنامههای آینده
ویروس پاپیلومای انسانی عامل ایجاد حدود هفت نوع سرطان در مردان و زنان است که مهمترین آنها سرطان دهانه رحم در زنان است. واکسن HPV در حدود ۱۴۰ کشور دنیا در برنامه واکسیناسیون ملی قرار گرفته و دختران و پسران در سنین ۹ تا ۱۸ سال تحت این برنامه قرار دارند.
شرکت نویان پژوهان همچنین در حال برنامهریزی برای تولید واکسن چهار ظرفیتی HPV است و امیدوار است مطالعات آن به زودی آغاز شود. برای تولید واکسن پاپیلوگارد حدود ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری شده است و حدود ۵۰ تا ۶۰ نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در فرآیند تولید این واکسن دخیل هستند. واکسن پاپیلوگارد از بهروزترین فناوریهای دنیا استفاده میکند و ایران به عنوان چهارمین کشور دنیا بعد از آمریکا، هند و چین به فناوری تولید آن دست یافته است.
