واکسن ها حاوی آنتی ژن هایی هستند که میتوانند سیستم ایمنی را به صورت اختصاصی بر علیه نوع خاصی از ویروس حساس و مقاوم کنند. اما بعضی از نظریات حاکی از این هستند که واکسن ها علاوه بر تاثیر اختصاصی خود ممکن است تاثیراتی در ایمنی غیر اختصاصی بدن در مقابل سایر عوامل خارجی مانند آنتی ژن هایی که در خود واکسن وجود نداشته اند نیز داشته باشند.
اگرچه این نظریه تا کنون اثبات نشده است اما برخی معتقدند میزان کم مرگ و میر در کودکان بر اثر بیماری کرونا و شدت کمتر این بیماری در کودکان به دلیل کم بودن فاصله تزریق واکسن های کودکی و زمان ابتلا به بیماری کرونا است و سیستم ایمنی کودکان از نوعی هوشیاری و توانمندی برخوردار است که سیستم ایمنی بزرگسالان فاقد آن است.
در این شرایط به نظر میرسد تزریق واکسن آنفولانزا که از نظر عملکردی و دسته بندی در دسته مشابه با ویروس کرونا قرار میگیرد میتواند سیستم ایمنی را به ورود ویروس کرونا حساس تر کرده و نوعی محافظت غیر اختصاصی ایجاد کند.
همچنین در مواردی از مطالعات بالینی مشخص شده که بروز همزمان آنفولانزا و کرونا میتواند باعث تشدید عوارض بیماری شده و منجر به وخامت حال بیماری و حتی مرگ شود و به همین دلیل در شرایط پاندمی کرونا پرهیز از ابتلا به آنفولانزا اهمیت بیشتری پیدا میکند.
گروهی از دانشمندان ایتالیایی با مطرح کردن این نظریه آزمایشی را برای بررسی تاثیر واکسن آنفولانزا در ابتلای افراد به بیماری کرونا تدوین کرده اند و به دنبال یافتن این پاسخ بوده اند که آیا واکسن آنفولانزا میتواند تاثیری در پیش گیری از بیماری کرونا باشد ؟
بستر اصلی این مقاله و استناد اصلی مقاله دانشمندان ایتالیایی است. مطالعه دانشمندان ایتالیایی در مورد تاثیر واکسن آنفولانزا در پیش گیری از بیماری کرونا که در مجله Internal and Emergency Medicine چاپ شده را میتوانید درلینک زیر مطالعه نمایید :
https://link.springer.com/article/10.1007/s11739-021-02702-2
آیا واکسن آنفولانزا میتواند تاثیری در پیش گیری از بیماری کرونا باشد ؟
در مطالعه Marcello Candelli و همکاران 635 بیماری که به دلیل ابتلا به کرونا به اورژانس بیمارستان مراجعه کرده بودند از نظر اطلاعات کلینیکی، عوارض بیماری و اینکه واکسن آنفولانزا دریافت کرده اند یا خیر مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه عوارض بالینی بیماران مبتلا به کووید 19 که واکسن آنفولانزا دریافت کرده اند و افرادی که نسبت به آنفولانزا واکسینه نبوده اند مورد بررسی قرار گرفته است.
با توجه به اینکه اغلب افرادی که واکسن آنفولانزا را تزریق میکنند، عمدتا افراد با سنین بالای 65 سال هستند، در این مطالعه گروه های سنی نیز تفکیک شده و به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته اند.
در نهایت این مقاله عنوان داشته که میزان مرگ و میر افرادی که واکسن آنفولانزا تزریق کرده اند بر اثر بیماری کرونا به طرز معنی داری کمتر از افراد غیر واکسینه بوده است.
نتایج دقیق مطالعه و استباط نتیجه تاثیر یا عدم تاثیر واکسن آنفولانزا بر کرونا
بدون شک ادعای تاثیر واکسن آنفولانزا بر کرونا بایستی با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین دلیل نگاهی به اطلاعات دقیق مقاله داشته باشیم. در میان مراجعین به بیمارستان 24.9 درصد از افراد نسبت به آنفولانزا واکسینه بوده اند. تفاوت جنسیتی معنی داری در بین دو گروه وجود ندارد اما میانگین سنی افراد واکسینه 70.4 سال و میانگین سنی افراد غیر واکسینه 57.3 سال بوده است.
به همین دلیل افراد واکسینه درصد بیشتری از بیماری های زمینه ای مانند مشکلا قلبی، دیابت، مشکلات، فشار خون بالا و مشکلات ریوی مبتلا بوده اند. در این شرایط افراد واکسینه بیشتر از افراد غیر واکسینه در ICU بستری شده اند.
اما به دلیل تداخل بیماری های زمینه ای، گروه محققان با استفاده از آنالیز های آماری، میزان شیوع بیماری های زمینه ای را نیز در فرایند آنالیز تاثیرات بیماری کرونا لحاظ کرده اند و با افزوده شدن وزن تاثیر بیماری های زمینه ای و سن بیماران، میزان مرگ و میر در افرادی که واکسن آنفولانزا دریافت نکرده بودند به طرز معنی داری نسبت به افراد غیر واکسینه کمتر بوده است.
جمع بندی نهایی : آیا واکسن آنفولانزا میتواند از کرونا جلوگیری کند ؟
در مطالعه انجام شده یکی از مشکلات اساسی بیماری های زمینه ای بوده است که با استفاده از روش های آماری تاثیر این بیماری ها حذف شده است. لازم به ذکر است که در اکثر کشورها از جمله کشور ایتالیا که محل انجام این تحقیق بوده است، واکسن آنفولانزا برای افراد در معرض خطر مانند افراد دیابتی، افراد مبتلا به بیماری های قلبی و برخی بیماری های زمینه ای توسط دولت و به صورت رایگان ارائه شده و واکسن آنفولانزا برای سایر اقشار جامعه در اولویت نبوده و در صورت وجود واکسن با پرداخت هزینه انجام میشود.
به همین دلیل مطالعه تاثیر واکسن آنفولانزا در هر گروه سنی ما را با تعداد زیادی از بیماری های زمینه ای مواجهه میکند که این بیماری ها ریسک بستری شده، نیاز به اکسیژن و مرگ و میر در اثر کرونا را بالا میبرند.
حذف تاثیر این عوامل توسط روش های آماری یکی از نقاط جذاب این مطالعه است که با خلاقیت و دانش نویسندگان مقاله انجام شده و به نظر میرسد نتیجه قابل توجهی را به دست آورده است.
در مقابل ادعای اولیه نویسنده در افزایش ایمنی نسبت به آنتی ژن های غیر اختصاصی به واسطه واکسن در مطالعات مختلفی مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر واکسن آنفولانزا در ابتلای به بیماری های تنفسی در کودکان و بزرگسالان در مطالعات دیگری بررسی و تایید شده است.
https://academic.oup.com/cid/article/54/12/1778/455098
https://journals.lww.com/epidem/Abstract/2017/07000/Assessment_of_Virus_Interference_in_a.7.aspx
همچنین در مطالعه دیگر در آمریکا تاثیر میزان واکسیناسیون علیه آنفولانزا در کاهش بیماری کرونا مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص شده که 10 درصد افزایش در میزان واکسیناسیون میتواند تا 30 درصد میزان مرگ و میر را در جامعه مورد مطالعه کاهش دهد.
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0237419
البته همه مطالعات بر این باور نیستند که واکسن آنفولانزا میتواند برای بیماری کرونا پیش گیرانه باشد و مطالعات دیگری متقدند که واکسن آنفولانزا میتواند موجب افزایش نرخ بستری در اثر ابتلا به کرونا شود. البته نکته مشابه در چنین مطالعاتی عدم توجه به بیماری های زمینه ای در افراد مورد مطالعه بوده است.
در نهایت چنین مقالاتی، نوشته هایی اولیه و زیر ساخت هایی برای مطالعات گسترده تر و دقیق تر است. گاهی چنین محتواهایی نمی توانند داده مطلق و دقیقی به ما ارائه دهند اما میتوانند جرقه ای در ذهن ما برای بررسی بیشتر موضوع داشته باشند.
البته اینکه همزمانی کرونا و آنفولانزا میتواند خطرات بیماری کرونا را افزایش دهد امری اثبات شده است پس عدم ابتلا به آنفولانزا میتواند یکی از مزایای مهم واکسیناسیون علیه آنفولانزا باشد. اما اینکه دقیقا واکسن آنفولانزا بتواند از ابتلای شما به کرونا جلوگیری کند به نظر بحث منطقی ای نیست.
